Chiều ngày 27/11/2023, tại Thủ đô Tokyo, GS.VS. Châu Văn Minh, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa Học và Công nghệ Việt Nam (VAST) và GS. Yamakawa Hiroshi, Chủ tịch Cơ Quan Hàng Không Vũ Trụ Nhật Bản (JAXA) đã ký Thỏa thuận thực hiện nghiên cứu khả thi trong hợp tác khoa học thuộc lĩnh vực công nghệ vũ trụ trước sự chứng kiến của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio.
Từ năm 2006, VAST đã bắt đầu hợp tác với JAXA trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ. Dưới sự hỗ trợ của JAXA, các kỹ sư của Trung tâm Vũ trụ Việt Nam (VNSC), VAST đã nghiên cứu, chế tạo ba vệ tinh siêu nhỏ “Made in Viet Nam” gồm PicoDragon, Nano Dragon và MicroDragon và đã được JAXA hỗ trợ phóng thành công vào quỹ đạo ba lần lượt vào các năm 2013, 2019 và 2021. Hợp tác này cũng tạo điều kiện để VAST thực hiện nhiệm vụ đã được Chính phủ giao là triển khai dự án “Trung tâm vũ trụ Việt Nam” từ nguồn vốn ODA của Chính phủ Nhật Bản và vốn đối ứng Việt Nam. Hiện nay, dự án đang tích cực hoàn thiện cơ sở hạ tầng nghiên cứu, đào tạo và tiếp nhận chuyển giao công nghệ sản xuất vệ tinh nhỏ từ Nhật Bản; đồng thời phát triển vệ tinh LOTUSat-1 – vệ tinh rada đầu tiên của Việt Nam với độ phân giải cao, sử dụng trong điều kiện thời tiết cả ngày lẫn đêm.
Bên cạnh đó, JAXA đã chia sẻ hơn 13000 cảnh ảnh Việt Nam (trong đó gần 100 000 cảnh ảnh trong hệ thống chia sẻ dữ liệu vệ tinh Vietnam Data Cube) của vệ tinh ALOS-2 và phép khai thác miễn phí và chia sẻ cho cộng đồng nghiên cứu của Việt Nam. Ảnh vệ tinh ALOS-2 đã được dùng để nghiên cứu lúa ở đồng bằng Sông Cửu Long, theo dõi nhanh lũ lụt hay theo dõi rừng,…Hai bên cũng đã phối hợp đồng tổ chức Hội nghị Diễn đàn các cơ quan Hàng không khu vực Châu Á – Thái Bình Dương năm 2022; Hội thảo Hợp tác Việt Nam – Nhật Bản trong phát triển toàn diện Khoa học và Công nghệ Vũ trụ năm 2023.
Tiếp nối những hoạt động hợp tác sôi nổi thời gian qua, Thỏa thuận hợp tác giữa VAST và JAXA này sẽ là cơ sở để hai bên chia sẻ các kinh nghiệm vận hành khai thác vệ tinh LOTUSat-1 trên quỹ đạo, kinh nghiệm vận hành Trung tâm Vũ trụ Việt Nam và tìm phương án chia sẽ dữ liệu ảnh vệ tinh của hai bên để nâng cao hiệu quả sử dụng; góp phần thúc đẩy hợp tác khoa học và công nghệ Việt Nam và Nhật Bản, thắt chặt quan hệ hợp tác đối tác chiến lược toàn diện vừa được thiết lập giữa hai quốc gia./.
VS. Châu Văn Minh, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và GS. Yamakawa Hiroshi, Chủ tịch Cơ quan Vũ trụ Nhật Bản trao thỏa thuận hợp tác dưới sự chứng kiến của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio.
