Bão Yagi đổ bộ vào Việt Nam ở ngày 7/9/2024 với tâm bão đi qua khu vực tỉnh Quảng Ninh và thành phố Hải Phòng. Đây là cơn bão mạnh, có rất nhiều kỷ lục đã được ghi nhận. Bão Yagi đã gây thiệt hại lớn cho các khu vực nó đi qua, đặc biệt là tỉnh Quảng Ninh và thành phố Hải Phòng. Các thiệt hại bao gồm hư hại hệ thống cơ sở hạ tầng (điện, mạng lưới viễn thông, giao thông), nhà cửa và đặc biệt là các khu vực nuôi trồng thủy sản ven biển.
Dữ liệu SAR đã được các nhà khoa học tại Trung tâm Vũ trụ Việt Nam xử lý để có cái nhìn ban đầu nhằm đánh giá nhanh thiệt hại tại các khu vực nuôi trồng thủy sản ven biển bị ảnh hưởng do bão. Dữ liệu được thu thập bao gồm 2 cảnh ảnh Sentinel-1 (vệ tinh SAR băng tần C, độ phân giải không gian 10m) chụp ngày 29/8/202 (thời điểm trước bão) và chụp ngày 10/9/2024 (thời điểm bão vừa đi qua).
Sử dụng các công cụ xử lý ảnh nhanh trên phân cực VV, tăng cường chất lượng ảnh và đánh giá bằng cảm quan, các khu vực nuôi trồng thủy sản ven biển đã bị thiệt hại rất nặng nề. Chúng tôi tiến hành quan sát 5 khu vực (xem hình 1).
Khu vực thứ nhất: Vịnh Hạ Long, phía bắc đảo Cát Bà và phía nam đảo Hoàng Tân. Ở khu vực này, toàn bộ các khu vực nuôi trồng thủy sản trên mặt nước biển đã bị tàn phá (xem hình 2). Sau bão, không còn thấy sự hiện diện của các khu vực nuôi trồng thủy sản.
Khu vực thứ hai: phía Nam thành phố Cẩm Phả. Tại khu vực này, ước tính khoảng 80% các lồng bè đã bị phá hủy, chỉ còn lại các lồng bè được xây dựng khá kiên cố. Khu vực này thiệt hại ít hơn có lẽ do các lồng bè được xây dựng kiên cố hơn, và có cầu cảng xuất xi măng che chắn một phần sóng gió.
Khu vực 3: vịnh Bái Tử Long, giữa đảo Vạn Cảnh và đảo Ngọc Vừng. Trong khu vực này, các lồng bè nuôi trồng thủy sản cũng bị thiệt hại hoàn toàn.
Khu vực 4. Phía Tâ đảo Trà Bàn. Tại khu vực này, cũng có thể quan sát thấy toàn bộ các lồng bè nuôi bị tàn phá hoàn toàn
Khu vực 5. Ven biển vịnh Cửa Lục. Các khu nuôi trồng thủy sản ở đây nằm trên đất liền, không phải nằm hoàn toàn trên mặt nước như các khu vực trên. Có thể thấy các ao nuôi vẫn còn tồn tại sau bão. Tuy không bị phá hủy như các khu vực trên biển, nhưng thiệt hại của khu vực này có thể sẽ là các vật nuôi trong ao.
Với kết quả quan sát và đánh giá nhanh như trên, có thể thấy rằng ở tất cả các khu vực quan sát, các lồng bè nhỏ đều bị thiệt hại hoàn toàn. Các công trình kiên cố hơn, lồng bè, cũng chịu tổn thất đáng kể. Các cơ sở trên đất liền không quan sát được thiệt hại về cơ sở hạ tầng, tuy nhiên chắc chắn có tổn hại về vật nuôi (quan sát thấy một số khu vực bị ngập tràn bờ).
Các kết quả này mới chỉ là kết quả bước đầu dựa trên xử lý nhanh ảnh SAR bởi các cán bộ Trung tâm Vũ trụ Việt Nam. Ở đây một lần nữa cũng thấy tính ưu việt của ảnh SAR trong cung cấp thông tin liên quan đến thiên tai nhờ khả năng chụp xuyên mây (trong thời gian này ảnh vệ tinh quang học không quan sát được mặt đất). Để đánh giá chính xác hơn, cần có các ảnh vệ tinh độ phân giải cao hơn (ví dụ như LOTUSat-1 với độ phân giải cao nhất là 1m) và phối hợp với thông tin kiểm chứng thực địa. Tuy vậy, trong tình hình gấp rút ứng phó với bão, mọi thông tin có được đều hết sức quý giá. Trong thời gian tới, Trung tâm Vũ trụ Việt Nam sẽ tiếp tục phối hợp với các đối tác nước ngoài để khai thác ảnh vệ tinh SAR và xử lý nhanh nhằm đưa ra các thông tin góp phần chủ động ứng phó với hoàn lưu bão Yagi.
Hình 1: Các khu vực quan sát đánh giá nhanh thiệt hại do bão Yagi với diện tích nuôi trồng thủy sản
Các lồng nuôi thủy sản (ảnh Google Map) |
Ảnh trước bão. Các khu vực nuôi trồng thủy sản màu trắng do có phản xạ góc trên ảnh SAR |
Ảnh sau bão, các khu vực nuôi trồng thủy sản không còn thấy trên ảnh. |
Hình2 : Các khu vực nuôi trồng thủy sản bị tàn phá do bão Yagi khu vực phía bắc đảo Cát Bà
Các lồng bè và nhà bè nuôi trồng thủy sản (ảnh Google Map) |
Ảnh trước bão. Khu vực phía Tây cầu cảng xi măng có phản xạ góc mạnh thể hiện các nhà bè nuôi trồng thủy sản |
Ảnh sau bão. Phía Tây cầu cảng xi măng, các nhà bè nuôi trồng thủy sản bị tàn phá, giảm đi đáng kể |
Hình 3: Các khu vực nuôi trồng thủy sản bị tàn phá do bão Yagi khu vực phía nam thành phố Cẩm Phả
Các lồng nuôi thủy sản (ảnh Google Map) |
Ảnh trước bão. Mặc dù có kích thước nhỏ nhưng các lồng bè nuôi trồng thủy sản có phản xạ góc mạnh nên vẫn có thể quan sát được trên ảnh SAR |
Ảnh sau bão. Không còn quan sát được các lồng bè nuôi trồng thủy sản. Mặt nước biển có màu khá sáng thể hiện mặt nước không phẳng lặng |
Hình 4: Các khu vực nuôi trồng thủy sản bị tàn phá do bão Yagi khu vực vịnh Bái Tử Long, giữa đảo Vạn Cảnh và đảo Ngọc Vừng.
Các lồng nuôi thủy sản (ảnh Google Map) |
Ảnh trước bão. Dễ dàng quan sát được khu vực nuôi trồng thủy sản tập trung với diện tích lớn |
Ảnh sau bão. Không còn quan sát được các khu vực nuôi trồng thủy sản |
Hình 5. Các khu vực nuôi trồng thủy sản bị tàn phá do bão Yagi khu vực phía Tây đảo Trà Bàn
Các ao nuôi (ảnh Google Map) |
Ảnh trước bão |
Ảnh sau bão. Quan sát được một số khu vực nhỏ bị ngập tràn qua bờ ao hoặc bờ ao bị phá hủy |
Hình 6. Các khu vực nuôi trồng thủy sản bị tàn phá do bão Yagi khu vực ven biển vịnh Cửa Lục.
